Ateist Soru: Allah Varsa Neden Kötülük Var?

Gürsel Gürbüz

Ateistlerin sıklıkla dile getirdiği “Eğer Allah varsa, neden kötülük var?” sorusu, aslında insan aklının en kadim cahiliye toplumların sorduğu bir sorudur. Ancak bu soruya verilecek cevaplar, ”iman, akıl, hikmet ve insanın sorumluluğu” ekseninde bir bütün olarak değerlendirildiğinde anlam kazanır. Kötülüğün varlığı, Allah’ın olmadığına değil, bilakis ”insanın özgür iradesiyle imtihan edildiği bir dünya düzeninin” olduğuna işaret eder. 

Bu soru; cehaletin, yüzeysel aklın ve basiretsizliğin bir ürünüdür. Çünkü bu soru, yaratılışın gayesini, hayatın mahiyetini, imtihanın hikmetini, iradenin sorumluluğunu ve adaletin mahşerde tecelli edeceğini bilmeyen ya da bilmezden gelen bir zihin yapısının dışa vurumudur.

İmtihan Dünyasında Kötülük Hikmettir, Delil Değil.

Allah bu dünyayı imtihan yurdu olarak yaratmıştır. Kur’an şöyle buyurur:

“O, hanginizin daha güzel amel yapacağını denemek için ölümü ve hayatı yarattı. (Mülk, 67/2)

Bir sınavda hiç zorluk olmasa, sınav olur mu? Eğer insanın karşısına hayır-kötülük, doğru-yanlış, hak-batıl gibi seçenekler çıkmazsa; insanın iradesi, tercihi ve sorumluluğu nasıl ortaya çıkar?Demek ki kötülük, Allah’ın varlığına değil, tam tersine insana verilen irade ve sorumluluğun ispatına delildir.

2. Kötülüğü Allah yaratır ama onu isteyen insandır;

İnsanlar çoğu zaman “kötülüğü Allah mı yarattı?” diyerek meseleyi saptırır. Evet, her şeyi yaratan Allah’tır. Ama Allah, kötülüğü emretmez, sadece imtihan için yaratır. Tıpkı ateş gibi: Ateş, hem insanı yakar hem yemek pişirir. Ateşi kötüye kullanan insan yanar. Su, insanı boğabilir ama aynı zamanda hayat verir.

Kötülüğü yaratan Allah’tır, ama o kötülüğü seçen, işleyen ve sorumlu olan insandır.

“De ki: Her şey Allah’tandır. Fakat sana gelen kötülük, kendi nefsindendir.” (Nisâ, 4/79)

3. Allah adildir: Dünya adalet yeri değil, mahşer adalet yeridir

Bazıları “masum çocuklar ölüyor, zalimler yaşıyor” diyerek Allah’a adaletsizlik isnat eder. Oysa bu sonsuzun değil, sınırlının bakışıdır.

Bu dünya sadece bir kesittir, bir başlangıçtır. Gerçek adalet, Allah’ın huzurunda tecelli edecektir:

“Her kim zerre kadar hayır işlerse onu görecektir. Her kim zerre kadar şer işlerse onu da görecektir.” (Zilzâl, 99/7-8)

Yani, Allah’ın adaleti bu dünyada tam olarak tecelli etmeyebilir ama hiçbir zulüm, hiçbir haksızlık ahirette karşılıksız kalmayacaktır.

4. Basiretli insan bilir ki: Kötülüklerin çoğu insanın kendi eliyle olur

Kur’an açıkça bildiri

“İnsanların elleriyle işledikleri (günahlar) yüzünden karada ve denizde fesat (bozulma) ortaya çıktı.” (Rûm, 30/41)

Savaşlar, katliamlar, ahlaksızlıklar, çevre felaketleri, çocuk istismarları, sömürü düzeni… Bunların hangisini Allah mı emretti, yoksa menfaatperest, vicdansız insanlar mı yaptı?

Kötülüğü Allah’a değil, kötülüğü seçen insana sormak gerekir.

5. Kötülük, hayrın anlaşılması içindir: Zıddıyla bilinir

Işık karanlık olmadan anlaşılmaz. Sağlık, hastalıkla; iyilik, kötülükle bilinir. Eğer dünyada hiç acı, kötülük, ölüm, hastalık olmasaydı; şefkatin, merhametin, fedakârlığın, sabrın, ahiretin ve cennetin ne anlamı olurdu?

“Biz her şeyi bir ölçüyle yarattık.” (Kamer, 54/49)

Allah’ın yaratmasında israf yoktur, hikmetsizlik yoktur. Her şey bir denge, sınav ve hedef içindir.

Kötülük, İnsanın İmtihanıdır;

Allah, insana akıl, irade ve seçme özgürlüğü vermiştir. Eğer kötülük diye bir şey olmasaydı, iyinin de bir anlamı kalmazdı. Tıpkı karanlık olmadan aydınlığın, açlık olmadan tok olmanın değerinin anlaşılamayacağı gibi. Allah, “Biz sizi şer ve hayırla imtihan ederiz” (Enbiya 35) buyurarak, bu dünyanın bir sınav yeri olduğunu bildirmiştir. 

7. Kötülük, İnsanın Tercihlerinin Sonucudur;

Allah, insana doğruyu ve yanlışı göstermiş, peygamberler ve kitaplar göndererek yolunu aydınlatmıştır. Ancak **insan, kendi iradesiyle kötülük yapmayı seçebilir**. Zalimlerin zulmü, Allah’ın izniyle değil, insanın kötüye olan meyliyledir. Eğer Allah her kötülüğü anında engelleseydi, o zaman özgür irade diye bir şey kalmazdı ve insan robot gibi programlanmış bir varlık olurdu. 

8. Kötülüğe Karşı Mücadele, İnsanın Sorumluluğudur;

Allah, adaleti, iyiliği ve zulme direnmeyi emretmiştir. Kötülüklerin engellenmesi, sadece Allah’ın değil, ”akıl ve vicdan sahibi insanların da görevidir”. Zalimlerin durdurulması, mazlumların korunması, adaletin sağlanması, insanlığın ortak sorumluluğudur. Kur’an’da “Sizden iyiliği emreden, kötülükten men eden bir topluluk bulunsun” (Âl-i İmran 104) buyrulur. Yani kötülüğün varlığı, insanın sorumluluk alması gereken bir sınavdır. 

9. Kötülük, Daha Büyük Hayırlara Vesile Olabilir** 

Bazı musibetler, insanın sabrını, şükrünü ve direncini artırır. Tarih boyunca zulme karşı mücadele edenler, daha adil bir dünya inşa etmişlerdir. Allah, **”Hoşlanmadığınız bir şey sizin için hayırlı olabilir”** (Bakara 216) diyerek, her şeyin ardında bir hikmet olabileceğini hatırlatır. 

10. Ahiret Adaleti: Kötülüğün Hesabı Mutlaka Sorulacak** 

Bu dünya geçici bir imtihan yeridir. Asıl adalet, **ahirette** tam olarak tecelli edecektir. Zalimler cezalarını bulacak, mazlumlar hak ettikleri karşılığı alacaktır. *”Hiç şüphesiz zalimler için kurtuluş yoktur.”* (En’am 135) 

Sonuç:

Kötülük, Allah’ın Yokluğuna Değil, İnsanın Sorumluluğuna İşarettir.

Kötülüğün varlığı, Allah’ın olmadığını değil, ”insanın özgür iradesiyle sınandığını” gösterir. Eğer kötülükler karşısında susarsak, bu bizim kusurumuzdur. Allah, “Bir toplum kendini değiştirmedikçe, Allah onların durumunu değiştirmez” (Ra’d 11) diyerek, insana aktif bir rol yüklemiştir. 

Gerçek soru şudur:

“Allah neden kötülüğe izin veriyor?” değil, 

“Biz, kötülüğe karşı ne yapıyoruz?” olmalıdır. 

Çünkü adalet, sadece Allah’tan beklenmez; adalet, bizimle başlar.**

Allah varsa neden kötülük var?

Çünkü bu bir imtihandır.

Çünkü Allah, insana irade ve sorumluluk vermiştir.

Çünkü adaletin tam karşılığı ahirette verilecektir.

Çünkü iyiliği anlamak için kötülüğü tanımak gerekir.

Ve çünkü bu hayat sonsuz değil; adaletin tamamı da burada değil.

İlmi olan bilir, basireti olan anlar, hikmetle düşünen teslim olur.

Cahillik ise Allah’ı değil, ancak aklını kullanmayan insanı yargılatır.