Müşriklerin Kestiği Hayvanların Eti Yenilir Mi?
Kur’an ve Sünnette muhkem naslar açısından delaleti kat-i olup ama İcma bulunmayan bu mesele aslında ihtilafın konusudur.
Dört mezhep açısından müşriğin kesimi;
Bu meselede dört mezhep imamı müşrik bir kimsenin kestiği etin haram olduğu söylemişlerdir. Her ne kadar onlar böyle bir hüküm ortaya koysalar da Şevkani gibi müçtehid konumunda olan alimlerin bir kısmı cumhur ulemanın bu görüşünün zayıf olduğunu delaleti kat-i olan bir hüküm olmadığını vurgulamışlardır.
Alimler dört mezhebin yani cumhur ulemanın müşriğin kestiği et haramdır şeklinde söyledikleri icmanın putlar üzerine ya da adına kesilmesi ile ilgili olduğunu söyleyen alimler olmuştur.
Aynı zamanda bir kısım alimler cumhur ulemanın getirdikleri mürsel hadis ile fetva verdiklerini bunun ise kesin ve icma olan bir konu olmadığını söylemişlerdir. Hatta bu alimler cumhurun bu ittifakın acak mursel hadis ile fetva verdikleri ve zayıf hadis olması sebebiyle kendisiyle amel edilmeyebilir denilmiştir. Nitekim;
İmam Şefkani Seylu’l Cerra’r kitabında: Cumhur’un bu görüşünün zayıf olduğunu söylemiştir’’.
Muhammed Reşid Rıza şöyle diyor:
“Kur’anı Kerim putperestlerin ve arap müşriklerinin kestiği hayvanları, onların kadınlarıyla evlenmeyi genel olarak haram kıldığı gibi her yönüyle haram kılmamıştır. Müşriklerin ve putperestlerin kestiklerinden haram kılınan sadece; Allah’tan başka bir isim zikrederek kestikleri, yedikleri ölü hayvanlar, kan ve domuz etidir.” (Menar Tefsiri c: 6 s: 153154)
Şeyh Faysal Mevlevi şöyle diyor:
“Kur’an’da müşriklerin veya putperestlerin kestiği hayvanların etini yemenin helal veya haram olduğunu açıkça bildiren herhangi bir nas yoktur. Kur’an’da ancak Allah’ ın isminden başka isimler zikredilerek kesilen, putlara kesilen, boğulmuş olan, vurulup öldürülen, uçurumdan yuvarlanıp ölen, yırtıcı hayvanların parçaladığı, kendiliğinden ölen hayvanlar ile kan ve domuz eti haram kılınmıştır.
Kesilen hayvanın etinin haram olup olmaması kesenin müslüman, müşrik veya ehli kitap olmasına bağlı değildir. Yani kesenin dini önemli değildir. Hayvanın kim için kesildiği önemlidir. Eğer hayvan putlara veya sahte ilahlara yaklaşmak için kesilmişse, kim keserse kessin eti haramdır.
Aynı şekilde, şer’i şartlara uygun olarak kesilen hayvanın etinden yemek helal, şer’i şartlara muhalif olarak kesilenlerden yemek ise haramdır. Dolayısıyla eğer bir müşrik, hayvanın iki şah damarı ile nefes ve yemek borusunu tamamen veya çoğunu keserse ve kesim sırasında Allah’ tan başkasının ismini zikretmezse kestiği helaldir, yenilebilir.
Kur’an’da, “eğer kesen müşrikse, kestiği hayvanın eti yenilmez” diye bir kaide yoktur” (Şihab dergisi yıl:8 sayı:1 sayfa:15 hicri:1394 Lübnan)
Katar şer’i mahkemeler ve din işleri başkanı Şeyh Abdullah b. Zeyd b. Mahmud şöyle diyor:
“Müşriklerin kestiği hayvan etlerinin haram olduğu hükmü sahabeler arasında yaygındı. Fakat buna hangi sahabenin haram dediğini nakleden sahih senetli bir rivayet yoktur. Yine hangi sahabelerin bu görüşte olduğuna dair de sağlam senetli bir rivayet yoktur. Zaten sahabelerin sözünü kabul edebilmek için onların sözlerinin sahih bir nassa karşı gelmemesi şarttır. Bu konudaki sahabelerin görüşü ise haramları sınırlandıran ayetlere zıttır. Dolayısıyla onların görüşleriyle amel edilemez.” (Faslu’l-Hitab fi ibahat zebaih ehli’l Kitap s:19)
Zabıhın/Kurben kesenin Müslüman olma şartlarına Kur’an ve Sünnette yoktur, demiştir.
Dolayısıyla bu meselede bir ihtilafın olduğu söz konusudur. İşte bu açıdan Müslümanlar olarak küfrün ve şirkin egemen olduğu ve toplumun Allah’ın dininden çıktığı şu zaman diliminde en öncelikli tercihimiz mutlak tevhid ehli bir Müslümanın kestiği ile yetinmek olmalı.
Eğer yaşadığımız yerde böyle bir şey söz konusu değil ise alışveriş yaptığımız kasap ya da benzeri yerlerinde en azından geleneksel İslam anlayışına sahip olan kimserin kestikleri ile yetine biliriz.
Bu mesele ihtilaflı, içtihati ya da zanni mesele olması sebebiyle ne akide bina edilir ne de tekfir ahkamı işletilir. Bunu yapanlar aşırı, harici ve cahil davranış içinde olurlar.
Bu açıların en doğru olan görüş takvaya ulaşıp Tevhid ehli kimselerden alışveriş yapmaktır. Eğer bu söz konusu değilse en azından besmele/Allah adına kesen kimselerden de alışveriş yapmaktır ve bu meselede bir başkası ”sen haram işledin” denmez.
Dolayısıyla bu mesele delaleti kat-i olan, ittifak edilen ve icma konusu olan bir mesele değildir. Bu ihtilaflı bir meseledir ve ihtilafın meselelerden müminlerin tercihlerine saygı duyulmalı gerektiğine inanıyorum.
Bir hayvan putlar adına, ideolojik dinler adına, heykeller adına, küfür ve şirk adına kesilmediği sürece Allah adına kesilmesi şartıyla ister kitap ehli olsun ister müşrik olsun bu kimselerin kestiklerini yeme açısından tercihte bulunanlar ihtilaftan yararlanmış ve onların bu tercihlerine saygı duyulması gerektiğini çok iyi bilmemiz lazım.
İnsanlar Açısından Etlerin Kesimi
1- Asli Müşrikler: Bunlar ister Ateist, Deist, Mecusi, Hindu, Budistler olsun bu durum’da olanlar iki şekilde görülür:
a) İcmanın konusu: Eğer bu hayvanlar putlar adına, ideolojik dinler adına, heykeller atına ve benzeri şeyler adına kesiliyorsa icmayla bu hayvan leştir onu yemek haramdır.
b) İhtilafın konusu;
Müşrikler eğer kurban etini keserken Allah adına besmele çekerek kesiyorlarsa bu mesele ihtilaflı olması sebebiyle dileyen yiyebilir dileyen yiyemez.
2- Asli Kafirler: Bunlar daha çok kendilerini Yahudi ve Hristiyanlığa nispet eden kimselerdir. Bu kimseler kendilerini hristiyanlığa ve yahudiliğe nispet ettikleri sürece yedikleri helaldir ve bu konuda ihtilaf yoktur. Bazı alimler bunu mekruh görmüştür ama genel açıdan yenilmesi caizdir.
Tevbe süresi 31 ve benzeri bir çok ayete baktığımızda Allah Yahudi ve Hristiyanlara müşrik ismini vermektedir ve bu ayeti tefsir eden
Zuhri Allah onların dediklerini ve diyeceklerini bilerek onların kestikleri helal kılmıştır.
Dolayısıyla Ehl-i kitap açısından asıl olan onun helal olmasıdır ve bu icmanın konusudur.
3- Hadis Müşrik: Bunlar kendilerini İslam’a nispet eden gelenekselciler, sosyalis, demokrat, laikler ve benzerleridir.
Bu kimseler Allah adına kestikleri ve bu niyeti kast ettikleri sürece bu mesele kurban kesiminde yine ihtilaf söz konusudur.
Dileyen bu ihtilaftan yararlanarak bunla amel edebilirler ama asıl olan Müslüman da takva olmasıdır.
Bir müslüman ilk önceliği Muvahhid bir kasap ve benzeri bir yerin bulması ve alışverişini yapmasını öncelikli olmasıdır. Eğer yaşadığı yerde böyle bir şey yoksa bu kimsenin bu ihtilaftan yararlanabileceğidir.
İslami Usula Aykırı Kesime Gelince;
Bu mesele iki şekilde görülür:
1- Eğer bu meslede ister asli müşrikler olsun ister hadis-i müşrikler olsun bunlar elektrik, boğarak ya da silah yada benzerleri ile kesiyorlarsa bu haramdır ve asla kabul edilmez.
2- Kendini İslam’a nispet eden bir Müslüman tarafından yapılıp besmele çekilerek yapılıyorsa bu ihtilaflıdır. Daha önce belirlediğimiz gibi ihtilafın olduğu yerde haram, tekfir ve akide olmaz. Dileyen ihtilafdan faydalanabilir.
Helal ve Haram Açısından Etlerin Hükmü;
Etlerin zâtında helal mi haram mı başka bir ifade ile etlerin kesim illeti helal mi haram mı? Konusu ihtilaflıdır her iki tarafta kendilerince bir görüş ortaya koymuştur.
1- Kur’an ve sünnetin muhkem naslarına baktığımızda asıl olan etlerdeki mübahlık yani helal olmasıdır.
Nitekim bu meselede İbni Teymiye bunun icmanın konusu olduğunu söylemiştir.
2- Mutahhir alimler ise asıl olan etlerin haramlık olduğunu söylemişlerdir.
Doğru olan görüş ”Eyada asıl olan ibaha olması” kaidesine ve muhkem naslara baktığımızda etin helal olmasıdır.
قُلْ لَٓا اَجِدُ ف۪ي مَٓا اُو۫حِيَ اِلَيَّ مُحَرَّمًا عَلٰى طَاعِمٍ يَطْعَمُهُٓ اِلَّٓا اَنْ يَكُونَ مَيْتَةً اَوْ دَمًا مَسْفُوحًا اَوْ لَحْمَ خِنْز۪يرٍ فَاِنَّهُ رِجْسٌ اَوْ فِسْقًا اُهِلَّ لِغَيْرِ اللّٰهِ بِه۪ۚ فَمَنِ اضْطُرَّ غَيْرَ بَاغٍ وَلَا عَادٍ فَاِنَّ رَبَّكَ غَفُورٌ رَح۪يمٌ
De ki: “Bana vahyolunanlar arasında, yemek yiyen birine, şunlar dışında bir haram bulamıyorum: (Boğazlanmadan ölmüş) leş, akıtılmış kan, domuz eti -ki şüphesiz ki o, pistir- Allah’ın adı dışında bir isim anılarak fısk üzere kesilmiş hayvanlar. Kim de zorda kalırsa haddi aşmaksızın ve taşkınlık yapmaksızın yerse şüphesiz ki Rabbin, (günahları bağışlayan, örten ve günahların kötü akıbetinden kulu koruyan) Ğafûr, (kullarına karşı merhametli olan) Rahîm’dir.” (6/En’âm, 145)
Bu ayetler etlerde asıl olanın helal olduğunu çok iyi bir şekilde ortaya koymuştur. Nitekim ayette ”haram kılınmış başka bir şey bulamıyorum” ayeti bunu ispatlamaktadır.
Bu sebeple asılda helallik olması sebebiyle illetin besmele olması bu açıdan yenilebileceğini de ortaya koymuştur. Allah en iyisini bilir.
Bilerek ya da kasten besmele çekilmeden kesilen hayvan etleri haramdır ve leştir kim olursa olsun yenilmez.
Gürsel Gürbüz
Share this content:
Yorum gönder