Kişiyi İslam’dan Çıkaran Küfür Söz Ve Fiiller.

Ef’al-i Kufr ve Elfaz-ı Kufr

Tekfir: KFR fiilinden mazdar olup örtmek, gizlemek ve nankörlük etmek gibi manalara gelir. Küfür kelimesinden türeyen tekfir kavramı şeri bir hüküm olmakla beraber şartla oluştuğunda ve engeller kalktığında bir kimseyi küfre nispet etmek başka bir ifadeyle Müslüman olan bir kimseye kafir hükmünü vermektir.

İslam Istılahında Tekfir: Kesin olarak Allah’tan vahiy yoluyla gelen ve Muhammed (s.a.s)’in tebliğ ettiği kesinlikle bilinen dinin ana esaslarından herhangi birini inkar, alay, hakaret, haramı helal sayma ve dini hafife alan gibi meselelerde bir kimsenin küfrüne hükmetmeyi ifade eder.

Tekfir hükmü Kur’an ve Sünnatin naslarıyla şer’i bir hüküm olduğu ümmetin icmasıdır. Kur’an ve Sünnetin kendilerini tekfir ettiği kimseleri tekfir etmek herkes üzerinde vacip olan bir hükümdür.

Ehli sünnetin akidesine göre kişilerin niyetlerine ve kalplerine bakılmadan küfür sözü ya da küfür fiili işleyen kimseleri belli şartlar dahilinde tekfir etmek vacip olur.

Allah Kur’an’da Yahudi, Hristiyan, Münafık ve Müşriklerden örnekler göstererek küfür sözü ve küfür ameli işleyen kimseleri tekfir etmiştir.

İnsanları Batini Durumlarını Araştırmak Haramdır.

Müslümanlar olarak insanların kalplerini yarmak ve onların niyetlerini iyi ya da kötü olduğunu araştırmak bizim görevimiz değildir. Kim küfrünü ve şirkini izhar ederse bu kimse tekfir edilir. Misal;

Kişi zahiren zina yaptığında, içki içtiğinde, kumar oynadığında ve buna benzer haram işlediğinde haram işlediğini ikrar etmek ve fasık ismini vermek farz olmakla beraber aynı zamanda kişi zahiren şer’i engel olmaksızın küfür sözü yada küfür fiilinde bulunursa bu kimse aynı şekilde tekfir etmek vaciptir.

Kur’an’da Kafir, Müşrik ve Münafıkların Şahsında Küfür;

Munafıklar için Kur’ân’da elfâz-ı küfür yerine “Kelimetü’l-küfr” küfür sözü tabiri kullanılır. Tevbe süresinde münafıkların küfür kelimesini söylemek suretiyle müslüman iken kâfir oldukları beyan edilmiştir. Nitekim;

يَحْلِفُونَ بِاللّٰهِ مَا قَالُواۜ وَلَقَدْ قَالُوا كَلِمَةَ الْكُفْرِ وَكَفَرُوا بَعْدَ اِسْلَامِهِمْ

O sözü söylemediklerine dair yemin ediyorlar. Andolsun ki küfür sözünü söylediler ve İslamlarından sonra kâfir oldular. (9/Tevbe, 74)

لَقَدْ كَفَرَ الَّذ۪ينَ قَالُٓوا اِنَّ اللّٰهَ ثَالِثُ ثَلٰثَةٍۢ

Andolsun ki: “Allah üçün üçüncüsüdür.” diyenler kâfir olmuşlardır. (5/Mâide, 73)

وَقَالَتِ الْيَهُودُ يَدُ اللّٰهِ مَغْلُولَةٌۜ غُلَّتْ اَيْد۪يهِمْ وَلُعِنُوا بِمَا قَالُواۢ

Yahudiler: “Allah’ın eli bağlanmıştır/eli sıkı bir cimridir.” dediler. Söyledikleri (bu çirkin söz) nedeniyle elleri bağlandı ve lanetlendiler. (Maide:64)

Müşriklerin “Bu peygamber yalancı bir sihirbazdır”;

“Hayat ancak bu dünya hayatıdır, ölürüz ve yaşarız, bizi ancak zaman helâk eder” gibi sözlerinden dolayı Allah bu kimseleri bi zatihi tekfir etmiştir.

Kişi zina yaptığında, içki içtiğinde, kumar oynadığında ve faiz alıp verdiğinde bunun haram olduğuna itikat etmek nasıl vacipse! Keza küfür sözü ve küfür ameli işleyenlerin küfrüne itikat etmekte aynı nisbette vacip olur.

Tekfir namaz, miras hukuku, zekat, oruç ve faiz gibi şer’i bir hükümdür. Şartlar oluştuğunda ve tekfirin önünde engeller kalktığında tekfir etmek vacip olur. Nitekim Kur’anda Kafirun Suresi ve Allahın Resulune emrederek müşrikleri tekfir etmesini istemesi, yukarıdaki örnekte olduğu gibi Allahın Yahudi, Münafık, Hristiyan ve Müşrikleri tekfir etmesi bunun bir hüküm olduğuna ve kim bu özelliklerden birini taşirsa tekfir etmenin vacip oluşuna delildir.

Küfür Söz ve Ameli İşleyen Kimselerin Tekfirine Engel Olan Durumlar;

1- İkrah

2- Hata

3- Unutkanlık

4- Intifaul kast (kast etmeksizin)

5- Dil sürçmesi

6- Takiye ve benzeri gibi durumlarda tekfire engeldir.

7- Küfür olan bir sözün manasını bilmemek.

8- Küfrü kast etmemek.

9- Hükmünü bilmemek.

10- Birkaç manaya gelme ihtimali olan sözler.

Hemen şunu ifade edelimki, eğer kişi manası islama uygun olduğu düşencesiyle küfür sözü yada fiili işlerse bu kimse tekfir edilmez hatta günah bile kazanmaz.

“Allah (c.c) ümmetimi hataen ve unutarak işledikleri sebebiyle sorumlu tutmaz.” (Hakim sahih olarak rivayet etti.)

Tekfiri Vacip Kılan Durumlar;

1- Batıl tevil.

2- Dünyevi çıkar.

3- Kalbim-niyetim temiz

4- Şakalaşmak- eğlence kastı ve bezeri durumlar.

Dolayısıyla bütün alimler şu konuda ittifak etmişler ki, kalplere ve niyetlere bakılmaksızın ikrah, unutkanlık ve hata dışında kim küfür sözü ve küfür fiili işlerse ister şaka, ister ciddi, ister alay ederek yada ister eğlenerek bu cürmü işleyenler tekfir edilir. Nitekim;

وَلَئِنْ سَاَلْتَهُمْ لَيَقُولُنَّ اِنَّمَا كُنَّا نَخُوضُ وَنَلْعَبُۜ قُلْ اَبِاللّٰهِ وَاٰيَاتِه۪ وَرَسُولِه۪ كُنْتُمْ تَسْتَهْزِؤُ۫نَ

Andolsun ki sözlerini onlara soracak olsan: “Lafa dalmış, eğleniyorduk.” diyeceklerdir. De ki: “Allah’ı, ayetlerini ve Resûl’ünü mü alaya alıyorsunuz?” (Tevbe, 65)

لَا تَعْتَذِرُوا قَدْ كَفَرْتُمْ بَعْدَ ا۪يمَانِكُمْۜ

Özür dilemeyiniz! Muhakkak ki imanlarınızdan sonra kâfir oldunuz. Sizden bir grubu bağışlasak bile, suçlu günahkârlar olmaları (Tevbe, 66)

Allah’ı (cc), Resûl’ünü (sav), Kur’ân’ı veya dinin herhangi bir şiarını alaya almak, eğlenmek, kişiyi islam milletinde çıkaran, imanı yok eden ve kişiyi küfre sokan olgulardır. Günümüzde islamı alaya alan tiyatrolar, dergiler, filmler, fıkralar ve dinin şiarları hakkında yapılan ölçüsüz ve denegesiz şakalar ve eğlenmeler bu ayetin hükmüyle tekfir edilir. Müslaman böyle küfür davranışlardan kaçındığı gibi bu davranışların olduğu ortamlardan da şiddetle uzaklaşmalıdır.

Açık/sarih ve tek manaya gelen sözlerde ve fiillerde ikrah olmadan ve kalbiyle inkar olmaksızın dünyalık çıkar, menfaat, makam ve çıkar-ilişkisi için küfür sözü ve küfür ameli işlemesi onun tekfirini vacip kılar. Çünkü hiç bir şey tevhidin maslahatında daha öncelik olamaz. ”Hükümler zahire göre verilir niyet ve kasıtlara bakılmaz’’ Kaidesi bu konumuzu özetlemektedir.

Kişinin küfür fiili ve küfür sözü işlemesi onun hemen tekfir edilmesini gerektirmez. Bilakis tekfirin şartları ve manileri mutlaka gözetilerek yapılmalıdır.

Subut ve Delalet Açısından Tekfire Engel Olan Husular;

1- Kati olmayan meseleler,

2- Şüphe

3- Zan

4- İhtimal

5- Tevil

6- İhtilaflı meseleler

7- Nasların ulaşmaması

8- Birden fazla manaya gelen sözler

9- Bilinmeyen meseleler ve kapalı olan konular zuhur ettiğinde tekfir hükmü icra edilmez.

Bir kaide olarak şunuda söleyelim ki subuti ve dalaleti kati olan meselelerde büyük küfür ve şirklerde tekfire engel ikrah, unutma, intifaul kast (kast etmeksizin) hata ve dil sürçmesi gibi durumlar ancak mazeret olur.

رَبَّنَا لَا تُؤَاخِذْنَٓا اِنْ نَس۪ينَٓا اَوْ اَخْطَأْنَاۚ

“Rabbimiz! Unutur ya da hata edersek bizleri sorumlu tutma. (Bakara, 286)

“Ey Allah’ım! Ben senin rabbinim, sen benim kulumsun” dediği halde bu sözün manasını kastetmediği için sorumlu tutulmayan devesini kaybeden kişi hakkındaki rivayettir. Burada intifaul kast olması onun bu durumunu mazeretli kılmaktadır.

Dolayısıyla İslam hükümlerinde meşhur olmuş ve herkes tarafından bilinen sarih/açık ve manasi tek olan küfür sözü ve amelleri yapan kişilerin niyetine bakılmaksızın tekfir edilir.

Örneğin: Allaha, Kur’an’a ve peygambere sövmek açık/sarih bir ifade olması hasebiyle o kimsenin niyetine bakılmaksızın tekfir edilir.

Delaleti kati/sarih olmayan, zanni olan ve birden fazla manaya gelen hükümlere gelince bu kimselerin tevilleri, ictihadleri, hataları, taklit ve cehaletlerleri mazeret olur. Aksi durum söz konusu olduğunda bu kimseler asla marzetli olmaz. Çünkü dinin asıllarında tevil, içtihat ve taklit mazerett değildir.

Konumuzu örneklendirelim;

Yahudiler Kur’anın ifadesiyle ‘’Raina’’ diyerek Rasululaha saygısızlık ve bir hakaret niyeti ile yapıyorlardı bu yüzden onlar tekfir edildiler. Ama hakaret ve ayıplama kastı olmadan bunu söylemek tekfire engeldir. Çünkü bu kelime bir kaç manaya geliyor. Güncel bir örnek; Demokrasi kelimesi, kişi bunu bir şura ve özgürlük olarak adlandırıyor ve bu şekilde inanıyorsa bu kimse tekfir edilmez. Yok eğer bildiğimiz şekilde demokrasi ”Kayıtsız şartsız milletin egemenliğidir” derse bu kimse tekfir edilir.

Dolayısıyla subutu ve delaleti kati olanların dışında zanni ve ihtimalli olan lafızları kullanmak tekfire engeldir. Bunlar;

Bilmeden konuşan, söz’ün manasını bilmeyen ve küfrü kast etmeyen, aklı ermediği halde küfür sözü söyleyen, delinin, uykudan uyananın, sarhoş ve aklı başında olmayan kimselerin söyledikleri sözlerde kişiler mazeretli olabilirler.

وَلَيْسَ عَلَيْكُمْ جُنَاحٌ ف۪يمَٓا اَخْطَأْتُمْ بِه۪ۙ وَلٰكِنْ مَا تَعَمَّدَتْ قُلُوبُكُمْۜ وَكَانَ اللّٰهُ غَفُورًا رَح۪يمًا

Hata olarak yaptıklarınızda size bir günah yoktur. Lakin (günah), kalplerinizin taammüden/kasten yaptığıdır. Allah (günahları bağışlayan, örten ve günahların kötü akıbetinden kulu koruyan) Ğafûr, (kullarına karşı merhametli olan) Rahîm’dir. (Ahzâb, 5)

Rasulullah (s.a.v); “Kalem üç kişiden kaldırıldı. İyileşinceye kadar deliden, uyanıncaya kadar uykuda olandan ve büluğa erinceye kadar çocuktan.” (Ebu Davud, İbni Hibban)

Hamza (r.a) içki haram olmadan önce içki içip sarhoş olduğunda Rasulullah (s.a.v)’e ve onunla beraber olanlara:

“Siz ancak benim ve babamın kölelerisiniz” dedi. (Buhari)

“Hamza (r.a) sarhoşken söylediği sözü sarhoş değilken söylese idi mürted ve kafir olurdu. Fakat Hamza (r.a) söylemiş olduğu bu sözü sarhoşken söylediğinden dolayı sorumlu tutulmadı.” (El-Hedy)

İslam Ümmetinin Kendisi Üzerinde İcma Ettiği Temelde Küfür Sözler;

İstihza: İslam dinin ana esaslarından biriyle alay etmek, eğlenmek, şaka etmek ve oynamak ümmetin icmasıyla tekfir edilir.

İstihfaf: Allah’ın emirlerini, farzlarını, dinin asıllarını önemsememek, küçümsemek ve hafife almak ümmetin icmasıyla tekfir edilir.

İstihkar: İslama, şeriata, peygamberlere, örtünmeye, kitaba ve islamın diğer şiarlarına hakaret etmek ümmetin icmasıyla tekfir edilir.

İstinkar: Allah’ın haramlarını, helallerini, hükümlerini, kanunlarını, ilahi yasalar, farzları ve emirleri inkar eden ümmetin icmasıyla kafir olur.

İstihlal: Allah’ın haramları helal görmek yada Allah’ın dediğinin aksine inanmak yapmak ümmetin icmasıyla kafir olur. Ve benzerleri.

Ancak ikrah altında olanlar hariç. Müşrikler tarafından tutuklanan ve ikrah altında olan kişi, kendisine küfür olan şeylerden; “şunu söyle, bunu yap, eğer yapmazsan, söylemezsen seni öldürürüz” diye söylendiği veya onların istediklerini verinceye kadar şiddetli işkenceye tabi tutulduğu zaman, işte bu durumdayken kalbi imanla dolu olduğu halde müşriklerin istediğini diliyle kabul edebilir.

Ef’al-i Kufr; Küfür Fiilerine Örnekler;

1- Allah’dan başkasına mutlak itaat ve secde etmek.

2- İdeoljik dinlere inanmak ve yardım etmek

3- Veli, Allah dostu, şeyh ve putlar adına kurban kesmek

4-Politik tanrılara yardım etmek

5- Kur’anı yırtmak ve pis yerlere atmak

6- Mutlak olarak kafirlere benzemek

7- İnsan uydurması beşeri kanunlar ile hükmetmek ve ondan razı olmak

8- Kâfirleri dost edinmek ve yardım etmek

9- Sihir yapmak ve öğretmek

10- Mezar başlarında ölülerden dua istemek ve tavaf etmek

11- Hac gibi ehli kitaba ait işaret ve papaz elbisesi giymek