Namaz’dan Sonra Dua İçin El Kaldırmanın Hükmü Nedir?

Hiç şüphesiz dua ibadetin özü ve zirvesidir. Bir müslümanın Allaha dua etmemesi asla düşünülemez bu sebeple namaz’dan sonra yada namaz dışında dualarımızın ve tüm hayatımızın Rasulullah’ın öğretisine uygun olması dini bir gerekliliktir.

Namaz dışında dua için ellerin kaldırılması;

Rasulullah aleyhisselam ve ashabı radıyallahu anhum kendileri namaz dışında ellerini kaldırarak dua ettikleri herkesçe bilinen bir husustur. Dua sırasında avuçlar yukarıya gelecek şekilde elleri açık tutmak ve Allah’tan istemek şeklinde sünnette varid olmuştur. Nitekim;

Rasulullah (s.a.s.), dua ederken bazen koltuklarının beyazlığı görünecek kadar ellerini kaldırırdı. (Buhari).

Rasulullah (s.a.s.) buyuruyor ki; “Allah’a avuçlarınızı yukarıya getirerek dua edin, ellerinizin tersini değil. Duayı bitirdiğiniz zaman da ellerinizi yüzünüze sürün.” (İbn Mâce).

Yine aynı zamanda Rasulullah (s.a.s.), bela ve musibetler sırasında dua ederken avuçları yere bakacak şekilde dua ettiği de rivayet edilmiştir (Ahmed b. Hanbel).

Namaz dışında Rasulullah aleyhisselam ellerini kaldırmadan da dua ettiği rivayet edilmiştir (Ahmed b. Hanbel)

İbni Ömer ve İbni Zübeyr’i gördüm, avuçlarını yüzlerine döndürerek dua ediyorlardı. Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem’ da şöyle buyurdu. “Allah’tan dilediğiniz vakit avuçlarınızın içi ile isteyin, avuçlarınızın arkalarıyla O’ndan istemeyin. Duayı bitirince de avuçlarınızı yüzünüze sürün.” (Tirmizi)

Aişe annemiz Allah ondan razı olsun ’den işittiğine göre; Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem’in kollarını kaldırarak dua edip şöyle dediğini gördü: “Ben, ancak bir insanım. Bana azab etme. Müminlerden hangi adama eziyet verdimse yahut ona kötü bir söz söyledimse onun hakkında da bana azab etme.” (Müslim)

Ebu Hureyre’den rivayet edildiğine göre, şöyle demiştir:

Devs kabilesinden Tufeyl İbni Amr, Rasulullah aleyhisselam’a gelip şöyle dedi: Ey Allah’ın Resulü! Devs kabilesi isyan etmiştir ve İslam’dan yüz çevirmiştir. Onlara beddua et. Rasulullah sav da kıbleye döndü ve ellerini kaldırdı. İnsanlar, Rasulullah’ın onlara beddua edeceğini zannettiler. Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem de şöyle dua etti: “Allah’ım! Devs kabilesine hidayet ver ve onları İslam’a getir.” (Buhari)

Dua’da Ellerin Yüze Sürülmesi

Ömer (Allah ondan razı olsun) rivayet ediyor;

Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) ellerini dua ederken kaldırınca, onları yüzlerine sürmedikçe geri bırakmazlardı.” (Tirmizi)

İbni Abbas radıyallahu anhüma anlatıyor: “Resulullah aleyhissalatu vesselam buyurdular ki:

“Allah’a dua edince avuçlarının içini açarak dua et, ellerinin sırtlarıyla dua etme. Duayı bitirince avuçlarını yüzüne sür.”

Namaz’dan Sonra Ellerin Kaldırılması

Hadislerde varid olduğu üzere Efendimiz aleyhissalatu vesellem namaz dışında ellerini kaldırmış, duada bulunmuş ve sahabe aynısını yapmıştır. Ve bu konuda çokça hadis varid olmuştur.

Namazdan sonra ellerin kaldırılması ile ilgili Allahu Alem bir hadis varid olmuş değil. Bunun temeli hikmeti bir Müslümanın kıyamda, rükuda ve secdelerinde Allah’a ibadet etmesi ve ona duada bulunması ve isteklerini Allah’tan istemesi sebebiyle olsa gerek. Bu sebeple namazdan sonra ellerin kaldırılıp dua edilmesi ile ilgili hadisin varid olmamasının hikmeti bu olsa gerek. Nitekim;

أقْرَبُ ما يَكون العبد مِنْ رَبِّهِ وهو ساجد، فَأَكْثروا الدُّعاء

Ebû Hureyre -radıyallahu anh’tan- rivayet edildiğine göre Nebî -sallallahu aleyhi ve sellem- şöyle buyurmuştur:”Kulun Allah’a en yakın olduğu an secdedeki anıdır. O halde secdede Allah’a çokça dua edin.”

(Sahih Müslim)

Bir kimse namaz kıldıktan sonra ellerini kaldırıp Allah’tan bir şey istemesini bid’at olarak görmeyiz. Çünkü hali hazırda namaz dışında ellerin kaldırılması onun namazdan sonra yapılmasına engel değildir. Biz sadece Rasulullah’a uymak adına namazdan sonra ellerin kaldırılmaması ve bu konuda hiçbir nassın varid olmayışı ve Rasulullah’a benzemek adına biz de ellerimizi kaldırmıyoruz. Kaldıran kardeşlerimize gelince bunlar kınanacak bir durumda olmazlar.

Aslında bir kimse namazdan sonra ellerine bazen kaldırabilir bazen indirebilir. Bu bir âdet haline getirmediği sürece bir yönüyle sünnete uyulmuş olnur.

Yinede Allah en iyisini bilir.

Gürsel Gürbüz